تخریب پوشش کانالها در خاکهای ماسه ای(مطالعه موردی شبکه آبیاری ساوه)

در این تحقیق علل تخریب پوشش بتنی کانال اصلی شبکه آبیاری دشت ساوه مورد بررسی قرار گرفته است.بررسی اسناد و گزارشهای موجود در ارتباط با کانال آبیاری دشت ساوه نشان می دهد که کانال مذکور در سالهای اول بهره برداری مورد تخریب قرار گرفته و چندین مرحله عملیات ترمیمی انجام شده نیز کار ساز نبوده است.بطوریکه تخریب های مجدد در محل های قبلی و حتی در محل های جدیدی صورت گرفته است.نتایج بررسی های انجام شده قبلی در این زمینه توسط کارشناسان مختلف وجود گچ را بعنوان عامل تخریب قلمداد نموده است.در این تحقیق ابتدا از منطقه مورد نظر و محل های تخریب بازدید بعمل آمده و سپس اسناد و گزارشهای قبلی مورد بررسی قرار گرفت.سپس برای انجام مطالعات دقیق تر در طول کانال اصلی تعدادی چال شناسائی حفر و از عمق های مختلف اقدام به نمونه برداری و انجام آزمایشهای صحرائی گردید نمونه های اخذ شده در آزمایشگاه مورد آزمایشهای فیزیکی شیمیائی و مکانیکی قرار گرفتند.مشاهدات عینی عوارض و ماهیت خاک بستر واراضی اطراف نشان دادند که خاک بستر کانال از جمله خاکهای مشکل آفرین می باشد که دراین میان واگرائی و انحلال پذیر بودن خاک محتمل ترین حالت بودند.نتایج آزمایش های دانه بندی و حدود آتربرگ نشان دادند که قسمت اعظم نمونه ها دارای بافت اصلی(حدود 60 الی 70 درصد) ماسه و با طبقه بندی SC -SM می باشند.نتایج تجزیه شیمیائی نمونه های مورد بررسی نشان دادند که دانه های سفید موجود در بعضی نقاط پروژه اهکی بوده و مقدر گچ موجود در خاک بسیار ناچیز می باشد.پنانسیل واگرائی نمونه ها با استفاده از روش های شرارد هیدرومتری مضاعف و پین هول ارزیابی گردید که طی انها نمونه ها غیر واگرا تشخیص داده شدند.نتایج ازمایش پین هول نشان دادند که تعدادی از نمونه ها دارای پنانسیل واگرائی متوسط تا شدید می باشند.بدین ترتیب با توجه به بافت ماسه ای خاکها و کمی مقدار یون سدیم در خاک ماهیت فیزیکی واگرائی خاک کانال به اثبات رسید.بر اساس مجموعه نتایج حاصل از بررسی ها و انجام آزمایشهای مختلف عوامل ایجاد خسارات و عوارض بوجود آمده در قالب سه گروه عوامل مرتبط با طاحی کانال کیفیت اجرا و مشخصات ژئوتکنیکی بستر ارزیابی گردید که دراین میان نقش عوامل ژئو تکنیکی یعنی وجود رگه های ماسه ای فراهم شدن شرایط فرسایش ایجاد حفرات فرسایشی و حذف تکیه گاه پوشش بتنی کانال بعنوان عامل اصلی تخریب های پوشش به تائید رسید.